Marjolein Vanoppen is een bio-ingenieur met een missie. Als wateronderzoeker aan de UGent is ze gespecialiseerd in drinkwater. De auteur van het boek ‘Weg van Water’ was dan ook dé geknipte eerste gast voor een reeks Robi-podcasts over water. Daaruit destilleren we alvast de belangrijkste wetenswaardigheden.
Het eeuwige water
Een eerste verrassend feit: we drinken vandaag hetzelfde water als onze voorouders vele duizenden jaren geleden. Dat komt door de hydrologische cyclus. Al het water op aarde zit al op onze planeet sinds de vorming ervan. Er komt nooit water bij, er gaat nooit water weg. Met als grote voordeel: we verbruiken geen water, het komt altijd opnieuw in die cyclus terecht.
Het water van de oceanen verdampt door de zon en vormt wolken. Die verplaatsen zich en komen als regen, sneeuw of hagel op het land terecht. Daar blijft het soms heel kort (als het via beken en rivieren terug naar zee stroomt) of net héél lang (als grondwater of in een gletsjer). Maar ooit komt al dat water terug in de oceanen en start de cyclus opnieuw.
En toch waterschaarste?
Er is dus voldoende water op aarde, maar helaas is 97% daarvan zout water. Dat omzetten in zoet water - zodat het drinkbaar wordt - kost veel energie en heeft een grote ecologische impact. Bovendien zit het zoet water niet mooi verdeeld over onze planeet. In droge regio’s is er sowieso weinig gronden oppervlaktewater beschikbaar.
De veeleisende levensstandaard van een deel van de wereldbevolking zorgt er samen met klimaatverandering voor dat er in sommige gebieden waterstress ontstaat. In België bijvoorbeeld regent het gemiddeld evenveel als vroeger. Maar omdat die hoeveelheid regen op steeds kortere tijd valt, kan de bodem al dat water niet voldoende vasthouden. Dat leidt soms tot overstromingen, terwijl het op andere momenten weer te droog is. We moeten het water dus beter vasthouden om potentiële lange droge periodes door te komen.
Drinkwater in België
We vinden het normaal dat er overal in België altijd perfect drinkbaar water uit de kraan komt. Maar is het dat ook? Welke weg moet dat water afleggen om uiteindelijk uit onze keukenkraan te vloeien? De eerste drinkwaterleidingen in België werden eind 19de eeuw aangelegd bij de rijkere klasse in de steden. De gewone mensen moesten het doen met putwater en - lekkerder maar vooral veiliger - laag alcoholisch bier. Het is pas sinds de 20ste eeuw dat drinkwater als een recht voor iedereen werd gezien. Vanaf dan werden gaandeweg overal waterleidingen aangelegd. Toch zijn er ook vandaag nog woningen niet aangesloten op het publieke waternet.
De kwaliteit van leidingwater
Drinkwater wordt in België beschouwd als een voedingsproduct en moet voldoen aan strenge wetgeving. Het leidingwater is dan ook van hoge kwaliteit en perfect veilig. Afhankelijk van de regio is ons leidingwater afkomstig van grondwater of van oppervlaktewater zoals het Albertkanaal. Daardoor smaakt het leidingwater in Gent anders dan dat van Mechelen of Hasselt. Elk drinkwaterbedrijf heeft zijn eigen expertise en zijn eigen zuiveringsproces. Maar overal wordt het permanent gecontroleerd op basis van strenge normen. En is het niet net een voordeel dat elk water een eigen smaak heeft, net zoals goede wijn? Voor Robi een reden te meer om nog meer mensen te overtuigen om te switchen van flessenwater naar leidingwater als drinkwater.
Santé!